Лаеш укучыларын Нәби Дәүли иҗаты белән таныштыралар

Татар язучылары арасыннан дошман әсирлегендә өчесе була: Муса Җәлил, Абдулла Алиш һәм Нәби Дәүли. Дәүли генә исән-сау кайта.

Язучы әсирлектәге тормыш турында «Яшәү белән үлем арасында» автобиографик повестендә сөйли, ул беренче тапкыр 1957 елда нәшер ителә һәм шуннан соң берничә тапкыр яңадан бастырыла. Китап укучылар беренче биттән алып соңгы битенә кадәр шул көннәргә күмелә һәм автор белән бергә аның әсирлектәге тормышы белән яши. Нәби Дәүли, төрмәдәге көннәрне тасвирлап, үз кичерешләре белән генә уртаклашмый. Ул иңне-иңгә куеп тормыш өчен көрәшкән шундый ук солдатлар турында сөйли.

Повесть герое ныклыгы, батырлыгы һәм ихтыяр көче белән генә сокландырмый. Ач, пычрак, фашистлар тарафыннан җәфаланган килеш, ул бер генә секундка да Ватаны турында онытмый. Корыган ромашкада да туган җирен күрә. Ватанга мәхәббәт аңа бөтенләй көче булмаганда һәм әсирлектәге тормышка караганда үлем яхшырак булып тоелганда  аякка басарга көч бирә.

Бу повесть иң катлаулы хәлләрдә дә кеше булып калырга, үз илеңне яратырга өйрәтә. Бу хакта яшьләргә дә уйланырга кирәк. Автор фашизмны аның теләсә кайсы чагылышында булдырмый калырга чакыра, бу дөньяда күптән түгел булган вакыйгалар белән бәйле рәвештә бик актуаль.

Нәби Дәүли көчле рухлы кеше була. Язмыш аны берничә тапкыр аяктан ега, әмма ул бирешми. Ул бөтен җаны белән үз Ватанын ярата, хәтта әсирлектә дә кеше булып кала ала.