Бер чиләк сөт бирүче сыерны ничек булдырырга

Сыерлардан сәламәт үрчем, ә киләчәктә продуктив сыер алу өчен ешрак ветеринария табибларына мөрәҗәгать итәләр.

Мөгезле эре терлек үрчетү - авыр хезмәт. Ял да, бәйрәм көннәре дә юк. Малларны ашатырга, сыер саварга, абзарны җыештырырга кирәк. Ә вакыты җиткәч, аны ничек орлыкландырырга дигән сорау туа.

-Элек безнең районда шәхси секторда терлекләр саны зур иде, күп кенә авылларда 200-300 сыер, ә кайберләрендә аннан да күбрәк, - дип сөйли авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе башлыгы Виталий Германов. - Әлбәттә, көтүгә беркетелгән җитештерүче үгезләр дә бар иде. Әмма күп сәбәпләр аркасында терлекләрнең баш саны әкренләп азайды, шәхси секторда терлекләрне көтү тукталган диярлек.

Шәхси фермага җитештерүче үгез янына нинди дә булса авыру килеп чыкмасын өчен үз сыерың белән кертмиләр. Ә өйдә үстерелгән үгезләрдә лейкоз киң таралган, бу еш кына тулы кыйммәтле булмаган бозаулар тууга сәбәп була. Бу хәлдә ярдәмгә җитештерүче үгездән башка инструментлар ярдәмендә ясалма орлыкландыру килә.

Нәсел хезмәте белгечләре сүзләренә караганда, бу алымның өстенлекләре күп:

1. үгез терлекне табигый орлыкландырганда тапшырылучы төрле авырулар белән авыру куркынычын киметү;

2. орлыкландыру һәм бозаулауны планлаштыру;

3. җитештерүче токымны сайлау;

4. нәселнең продуктив сыйфатларын күтәрү;

5. эрерәк сәламәт бозау туу;

6. икътисадый нәтиҗәлелек;

7. уңайлылык: сыерны беркая да алып барырга кирәкми.

Бүгенге көндә Лаеш районында сыерларны ясалма орлыкландыру буенча эшләүче белгечләр аз түгел. Мәсәлән, Имәнкискәдә - зур стажлы ветеринария табибы Рафаэль Вәлиев, Лаешта - Артем Пронин. Ә ветеринария табибы Илназ Вахитов ясалма орлыкландырудан тыш, сыерның буазлыгын иртә стадиядә (УЗИ) диагностикалый ала. Әгәр сыер буаз түгел икән, ул сәбәпләрне ачыклый, хайванны дәваларга ярдәм итә. Районга Казан белгечләре дә килә. Моннан тыш, мөгезле эре терлекләрне ясалма орлыкландыру буенча технолог белгечлегенә өйрәнергә теләүчеләр өчен ел саен Татарстан Республикасы авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы һәм терлекчелектә нәсел эше буенча баш дәүләт авыл хуҗалыгы идарәсе ярдәме белән шушы белгечлеккә өйрәтү курслары оештырыла. Шулай ук үзмәшгульләр һәм мохтаҗ хуҗалыклар өчен ясалма орлыкландыру өчен җиһазлар сатып алуга «60 ка 40» дәүләт программасы эшли.